Home Rozwój osobisty Wewnętrzny krytyk. Skąd się bierze i jak sobie z nim radzić?

Wewnętrzny krytyk. Skąd się bierze i jak sobie z nim radzić?

9 min czytania
0
2
2,455
Wewnętrzny krytyk

Czy znasz głos – wewnętrzny krytyk, który pojawia się znienacka w Twojej głowie i podcina Ci skrzydła? Słyszysz pewnie wtedy: ,,Jesteś beznadziejna!”, ,,I tak Ci się nie uda!”.
Boli, prawda?

Tego typu myśli potrafią przejąć kontrolę nad naszym życiem. Zablokować w nas radość, zdemotywować, odebrać pewność siebie i poczucie własnej wartości. Czujemy się wtedy sfrustrowani, złościmy się na siebie i wpędzamy się w poczucie winy, że nie potrafimy zmienić swojego samopoczucia. Często takie myśli doprowadzają do sytuacji, gdy zaczynamy wstydzić się tego, kim jesteśmy i każdego swojego ruchu, co utrudnia funkcjonowanie w życiu codziennym.

Wewnętrzny krytyk – skąd się bierze i kim on jest?

Intencją wewnętrznego krytyka jest chronienie nas przed porażkami, które mogą okazać się dla nas bolesne i przed oceną innych ludzi, którzy mogą zawieść nasze zaufanie. Abyśmy tego uniknęli, chce nas zniechęcić do nawiązywania kontaktów i budowania relacji z ludźmi, a także odepchnąć od działania, które może okazać się błędne. Innym razem skrytykuje nasze lenistwo, co ma wpływać na nas motywująco…

Sęk w tym, że nasz wewnętrzny krytyk stara się nas ochronić w dość destrukcyjny sposób. Zamiast ostrzec nas przed porażką, powstrzymuje nas od działania. W miejscu ostrzeżenia przed ludźmi, którzy mogą nas skrzywdzić, pojawia się brak zaufania. Im bardziej będziemy chcieli się go pozbyć, tym bardziej on będzie nas krytykował.

Rodzaje wewnętrznego krytyka

Psycholog Jay Earley wyróżnił siedem rodzajów wewnętrznego krytyka, Możemy mieć ich kilka w swojej głowie. Każdy z nich w jakiś sposób ocenia konkretne aspekty naszego życia.

  • Perfekcjonista: atakuje słowami: ,,Postaraj się bardziej!”. Chce abyśmy byli perfekcyjni. Potrafi zdemotywować do działania, zanim w ogóle za coś się zabierzemy.
  • Kontroler: jak sama nazwa wskazuje – kontroluje nasze impulsywne zachowania. Krytykuje nasze sięganie po słodycze i używki. Wpędza nas w poczucie winy słowami: ,,Znowu to zrobiłaś, wstydź się!”.
  • Zadaniowiec: chce zdusić nasze lenistwo w zarodku. Potrafi wmówić nam brak osiągnięć i że brakuje nam kompetencji do czegoś. Chce, żebyśmy pracowali ciężko i ,,wzięli się w końcu do roboty”.
  • Podkopywacz: podcina skrzydła tak, abyśmy nie musieli doświadczać porażki. Głos ,,to nie ma sensu” paraliżuje i rujnuje naszą samoocenę…
  • Niszczyciel: ,,Jesteś bezwartościowa” potrafi całkowicie odebrać poczucie własnej wartości. Ta forma krytyki najzwyczajniej nas niszczy.
  • Obwiniacz: to od niego słyszymy ,,Jak mogłaś to zrobić?„. Wpędza nas w ciągłe poczucie winy za krzywdy lub decyzje z naszej przeszłości.
  • Kształtujący: chce, abyśmy się nie wyróżniali, bo ,,co inni sobie pomyślą?

Rodzaje wewnętrznego krytyka

Relacja z wewnętrznym krytykiem

Żeby poradzić sobie z wewnętrznym krytykiem, należy spojrzeć na niego jak na część naszej osobowości, z którą musimy popracować nad zdrową relacją. Naturalnie, chcemy pozbyć się tej części nas, która odbiera nam chęć do życia i powstrzymuje przed zmianami. Jednak wewnętrzny krytyk jest nam potrzebny.

Konfrontacja z nim pomoże nam zrozumieć tą część siebie, która chcąc przed czymś nas uchronić – blokuje. Musimy znaleźć konstruktywny sposób na to, aby przekształcić niszczącą krytykę na wewnętrzne wsparcie. Samokrytycyzm, który nas podkopuje i obwinia może zostać zastąpiony głosem, który ma nas budować i wywoływać spokój. Kiedy zrozumiemy intencje naszego wewnętrznego krytyka i uda nam się nad tym popracować, odzyskamy życiową energię i pewność siebie.

Wewnętrzny krytyk – jak sobie z nim radzić?

Zastanów się, w jakich sytuacjach odzywa się w Tobie krytyczny głos. Zapisz sobie, jakie komunikaty wtedy słyszysz i kim jest Twój wewnętrzny krytyk. Jakie emocje pojawiają się w Tobie i co wówczas robisz?

Weź głęboki oddech. Czy głos, który podpowiada Ci, że coś jest dla Ciebie za trudne, jest prawdziwy? Zanim odpowiesz twierdząco, zastanów się, czy faktycznie nie było w Twoim życiu sytuacji, kiedy potrafiłaś coś osiągnąć bez trudu. Wypisz swoje mocne strony i sukcesy.

Kiedy pęka Ci głowa od samokrytyki, podejdź do lustra, obejmij się i spójrz sobie w oczy. Uśmiechnij się, powiedz do odbicia w lustrze, że to tylko myśli i nie pozwolisz Cię skrzywdzić. Zastanów się, przed czym Twój krytyk chciał Cię obronić.

Możesz wspierać siebie na różne sposoby. Kluczem do sukcesu jest zrozumienie, co popycha Cię do krytycznego myślenia na swój temat i w jakich sytuacjach ten głos się odzywa. Często wpływają na naszego wewnętrznego krytyka dawne relacje, w których jakaś część nas została zraniona lub traumatyczne wydarzenia z przeszłości. Istnieje wiele publikacji na temat autorefleksji, jednak jeśli samokrytycyzm destrukcyjnie wpływa na nasze życie warto skorzystać z profesjonalnej pomocy psychologicznej.

Pokaż Więcej Powiązanych Artykułów
Load More By Redakcja Kobieta na Czasie
Load More In Rozwój osobisty

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Sprawdź również

Osoba wysoko wrażliwa – co oznacza WWO?

Osoba wysoko wrażliwa wykazuje zwiększoną wrażliwością emocjonalną połączoną z podwyższoną…