Działalność nierejestrowa i jej tajniki – co powinnaś wiedzieć?

Działalność nierejestrowa, zwana także nierejestrowaną lub nieewidencjonowaną, sprawia, że w naszych głowach pojawia się wiele pytań. Czym jest działalność nierejestrowa? W jakich okolicznościach można z niej skorzystać? Na czym polega rozliczenie działalności nierejestrowej? Przychodzimy z pomocą, by wyjaśnić te kwestie i rozwiać  wątpliwości!

Kiedy nie trzeba rejestrować działalności?

Działalność nierejestrowa to zmiana, która weszła w życie 30 kwietnia 2018 roku. Zmiany te przyniósł pakiet Konstytucji biznesu. Aby móc skorzystać z prawa do prowadzenia działalności nierejestrowej należy spełnić jeden z dwóch warunków – pierwszym z nich jest działalność jako osoba fizyczna oraz przychody w każdym miesiącu, które nie przekraczają połowy minimalnego wynagrodzenia.W 2020 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 2600 zł, więc miesięczny przychód nie może być większy niż 1300 zł. Warto zaznaczyć, że do przychodów zalicza się także kwoty, których jeszcze się nie otrzymało, np. jeśli wystawiłaś dokument sprzedaży, ale nie otrzymałaś jeszcze zapłaty.  Możesz także prowadzić działalność nierejestrową jeśli w ciągu poprzednich 5 lat nie prowadziłaś swojej działalności. Jeśli z kolei taka firma była prowadzona, to należy mieć przerwę we wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Przerwa taka powinna trwać co najmniej rok od momentu wykreślenia z CEIDG.

Korzyści działalności nierejestrowej

Przyszła pora na porównanie działalności nierejestrowej z działalnością rejestrowaną. Jak te dwie formy wypadają w porównaniu? Która z nich zapewni więcej korzyści? Główną zaletą prowadzenia działalności nierejestrowej jest możliwość osiągania przychodu z wykonywania drobnych czynności, bez konieczności wykonywania działań takich, jak rejestracja. Przychodem z działalności nierejestrowej są należności otrzymane za sprzedaż swoich towarów lub usług. W przypadku działalności nierejestrowej nie występuje obowiązek rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, natomiast w przypadku działalności rejestrowanej taki wpis jest obowiązkowy. Konieczne jest także odprowadzanie składek ZUS oraz prowadzenie księgowości. W przypadku działalności nierejestrowej takie obowiązki nie występują. Zamiast prowadzenia skomplikowanej księgowości wystarczy jedynie prosta ewidencja sprzedaży. Jeśli prowadzisz działalność nierejestrową, nie musisz zgłaszać działalności w urzędzie skarbowym oraz Głównym Urzędzie Statystycznym, zatem nie będą Ci potrzebne identyfikatory takie, jak NIP – numer identyfikacji podatkowej oraz REGON.

Ewidencja sprzedaży

Jest to forma ustalania przychodu, która wykorzystywana jest przy prowadzeniu działalności nierejestrowej. W ewidencji sprzedaży prowadzi się zapisy dotyczące sprzedaży za dany dzień. Wpisy te powinny być dokonywane tak, by nie dokonywać wpisów za dany dzień później niż po dokonaniu sprzedaży w dniu następnym. Jeśli sprzedano towar następnego dnia, nie można wpisywać sprzedaży z dnia poprzedniego. W przepisach nie zawarto informacji, jakie dokładnie dane muszą się znaleźć w rejestrze. Zwykle znajdują się tam między innymi liczba porządkowa, data oraz wartość sprzedaży. Dodatkowo można zawrzeć też takie informacje, jak np. dane o rodzaju transakcji. Dzięki prowadzeniu starannej ewidencji można ustalić, czy nie przekroczono progu, który uprawnia do prowadzenia działalności nierejestrowej. Rejestr ten może być dokonywany także w formie papierowej.

Działalność nierejestrowa – obowiązki

Działalność nierejestrowa to jednak nie tylko same przywileje! W przypadku prowadzenia działalności nierejestrowej jest się przedsiębiorcą w świetle prawa cywilnego.  Nie można zapominać o wielu obowiązkach wiążących się z prowadzeniem tego typu działalności. Należą do nich między innymi respektowanie przepisów dotyczących ochrony konsumentów, ponieważ jeśli chodzi o relacje z konsumentami, osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrową jest traktowana jak przedsiębiorca. Jeśli prowadzisz np. sklep internetowy (o tym, jak prowadzić sprzedaż przez Internet pisaliśmy we wcześniejszym artykule) musisz standardowo obsługiwać reklamacje oraz odstąpienia od umowy, zupełnie tak, jak w normalnym stacjonarnym sklepie. Musisz także prowadzić rejestr sprzedaży, nawet jeśli nie otrzymałeś jeszcze zapłaty, ale wykonałeś pracę. Warto wspomnieć, że w niektórych przypadkach konieczne będzie rejestrowanie się dla celów VAT. Prowadzenie działalności nierejestrowej nie zwalnia także z wystawiania rachunków na żądanie osoby kupującej.

VAT i działalność nierejestrowa

Obowiązkowej rejestracji dla celów VAT podlegają takie usługi, jak np. porady prawnicze, doradztwo (ale nie np. doradztwo rolnicze) oraz usługi jubilerskie. Dodatkowo jeśli osoba fizyczna zajmuje się sprzedażą wyrobów z metali szlachetnych, musi dokonać rejestracji działalności w urzędzie skarbowym.

Opodatkowanie działalności nierejestrowej

Działalność nierejestrowa może zostać opodatkowana tylko na zasadach ogólnych. Jest to opodatkowanie dochodów, które powstały np. ze stosunku pracy lub działalności wykonywanej osobiście. Odprowadzając podatek na zasadach ogólnych płaci się 17% dochodu po obniżeniu go o kwotę wolną od podatku. Jeśli z kolei dochód osiągnie kwotę wyższą niż 85 528, wtedy podatek wyniesie 32% dochodu. Kwotę wolną od podatku można obniżyć o przysługujące nam ulgi oraz odliczenia. Podatek należy rozliczać w zeznaniu PIT-36. Zeznanie to należy złożyć od 15 grudnia do 30 kwietnia kolejnego roku. Miejsce złożenia to urząd skarbowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania.

Działalność nierejestrowa a przekroczenie przychodu

Co w sytuacji, gdy prowadzimy działalność nierejestrową i przekroczymy limit ustalony przez ustawę? W tym przypadku mamy bezwzględny obowiązek w ciągu 7 dni zarejestrować działalność w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oraz wykonać wszelkie formalności związane z rejestracją w ZUS-ie.

Co jeszcze musisz wiedzieć o działalności nierejestrowej?

Warto zaznaczyć, że prowadzenie działalności nierejestrowej nie zwalnia z obowiązku odprowadzania podatku. Działalność taka nie jest uznawana za działalność gospodarczą, a przez to nie jest konieczne także odprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne z tytułu pozarolniczej działalności. Działalności nierejestrowej nie można prowadzić, jeśli jest się wspólnikiem spółki cywilnej lub spółki wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego. W ramach spółki nierejestrowej nie można prowadzić działalności, która wymaga uzyskania pozwoleń, licencji lub koncesji.

Mamy nadzieję, że przytoczone przez nas wskazówki i rady okazały się pomocne i chociaż trochę rozwieją Wasze wątpliwości dotyczące prowadzenia działalności nierejestrowej. Za pomoc merytoryczną serdecznie dziękujemy adwokatowi Krzysztofowi Śpiewakowi z kancelarii adwokackiej z Poznania.